Bu Blogda Ara

Kuruluşu Takip Eden Yıllarda Nüfus

1836 yılında Mersin'den geçen, Fransa'nın Tarsus'taki konsolosu Jille, sahilde bazı binaların bulunduğunu yazmıştır. "Kasaba-i mezkure 1257 tarihinde Gökçeli Bucağına bağlı bir Kariyeciktir" şeklinde Mersin'i tanımlayan 1308 tarihli Adana Vilayet Salnamesidir. Ancak bahsedilen yıllarda Mersin'de ne kadar insan yaşadığı hakkında bir bilgi vermemişlerdir.

Nüfusa ait bilgiler 1877 tarihinden sonra bulunmaktadır. Bu tarihlerde Mersin ilçe merkezi olmuştur. İlerde de görüleceği üzere muhtelif kaynakların verdiği rakamlar arasında uyumsuzluklar bulunmaktadır. Bunu da doğal kabul etmek gerekir. Zira bunlar hep tahmine dayalı rakamlardır. Bu tarihte ciddi bir nüfus sayımı olması zaten beklenemez.

1880 yılında nüfus 3010 islam olmak üzere 4070'tir.

1881 yılı Osmanlı İmparatorluğu kayıtlarına göre;

  • Müslümanlar 9.707 kadın, 10.300 erkek
  • Rum Ortodoks 505 kadın, 647 erkek
  • Ermeni 131 kadın, 309 erkek
  • Katolik 131 kadın, 166 erkek

1890 yılında Cuinet'e göre ise nüfus dağılımı şöyledir. 5240 Müslüman, 2700 Rom Ortodoks, 800 Ermeni ve 260 Katolik. Toplam Mersin merkez nüfusu 9000 kişidir. Köyleri ile birlikte toplam nüfus ise 29185 kişidir.

Bu tarihte Mersin'e bağlı 2 bucak ve 87 köy bulunmaktadır. Mersin'de bu tarihte 1 cami vardı. Buna karşılık 4 kilise bulunmaktaydı. Kiliselerin ikisi Rum Ortodoks, bir Latin Katolik, diğeri Maroni kilisesidir.

Ayrıca 4 han, 2 otel, 2 hamam, 90 antrepo, 3 değirmen mevcuttur.

1892 tarihli Salnameye göre ise Mersin'in nüfusu 1415 gayrimüslim olmak üzere 21576 kişidir. Yine bu tarihlerde Mersin'de 2 cami, 1 Rüştiye mektebi vardır.

1893 yılında nüfusun, 1929 kişisi gayrimüslim olmak üzere toplam 21666 olduğunu aynı yılın tarihini taşıyan salnameden anlaşılmaktadır. Bu tarihte 2 cami, 1 Rüştiye mektebi ve 1 Nümune mektebi vardır. Mersin köylerinde ise 50'nin üzerinde cami ve mescit bulunmaktaydı.

1901 yılında nüfus toplam 23443'tür. Bunun 11643'ü erkek, 11800'ü kadındır. Aynı tarihte Mersin'de, 1 Hükümet konağı, 1584 hane, 3 cami, 1 medrese, 4 Sıbyan mektebi, 1 kız okulu, 1 Rüştiye ve 1 telgrafhane mevcuttur.

Yerli belgelerde gayrimüslim nüfus, diğer belgelere göre az olarak görülmektedir. Ancak, Mersin'de 5 kilise, bir o kadar yabancı okul bulunduğu gözönüne alınırsa, yerli rakamların düşük olduğunu kabul etmek doğru olur. Kaldıki, Mersein'deki bugünkü Osmaniye mahallesi, tamamen Hıristiyanların oturduğu bir köy idi. Mersin merkezinde gayrimüslim nüfusu 3000-4000 olarak kabulü doğruya daha yakın olur kanısındayız.

1927 ve sonrası

Bu tarihe kadar ki nüfus hareketleri hakkında yazılı bir belgeye rastlanmamıştır. Esasen Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı, Milli Mücadele yılları ve Bölgenin işgalini takiben, bir kısım Rum ve gayrimüslim kişilerin Mersin'den ayrılması, nüfusun hayli azalmasına neden olmuştur. 1927 yılında Mersin'in merkez nüfusunun 4801 kişi olduğuna dair yazılar varsa da, bu rakamın doğruluğu şüphelidir.

1927 yılında Mersin Belediyesi'nin kendi imkanları ile merkezde yaptırdığı sayıma göre, merkez nüfusun 11.730 olduğu hayatta kalan kişilerin beyanlarından anlaşılmaktadır.

Hiç yorum yok: